PCT Nedir?
Bir çeşit laboratuvar testidir ve kandaki prokalsitonin miktarını ölçmektedir. Prokalsitonin normal şartlarda vücutta üretilen ve zararlı mikroorganizmaları yok eden aminoasit bir bileşendir. Bu bileşen kalsitonin hormonunun yapımında aktif rol oynamaktadır.
Vücutta bakteri olduğu zaman prokalsitonin denilen bileşenin üretimi artmaktadır. Böylece önemli fonksiyonu olan bakterileri vücuttan uzaklaştırarak görevini yerine getirmektedir. Bu fonksiyonu nedeniyle kişinin vücudunda bakteri kaynaklı bir enfeksiyon olup olmadığını anlamak için sık sık tercih edilen bir laboratuvar testidir.
PCT Ne İşe Yarar?
Diğer adı prokalsitonin olan bu test sayesinde kişinin vücudundaki bakteriyel enfeksiyon varlığı, eğer mevcut ise bu enfeksiyonun ciddiyeti tespit edilebilmektedir. Özellikle sepsis adı verilen tablolarda birey için hayati rol oynamaktadır. Sepsis bakterilerin tüm vücuda yayıldığı ciddi bir tablodur. Kişide sepsis gelişip gelişmediğini öğrenmek için PCT uygulanır.
Hamilelik ile ilgili merak ettiğiniz diğer içerikler için tıklayın;
- Yumurta Çatlatma İğnesi Nedir?
- Embriyo Tutunma Belirtileri Ne Zaman Başlar?
- AMH Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
- En İyi Hamilelik Uygulaması
- Ektopik Gebelik Nedir?
Hızlı bir test oluğu için kişinin durumunu hızlı bir şekilde tespit edip zamanında müdahale edilebilmesini sağlamaktadır. Bu yüzden acil servislerde kişide yüksek ateş, üşüme, titreme, kalp atım sayısında artma, solunum sayısında artma gibi enfeksiyon belirtileri var ise doktorlar tarafından sık tercih edilen bir testtir.
Bu test vücutta bulunan enfeksiyon hastalıklarının tespit edilmesi dışında kullanımı da vardır. Antibiyotik tedavisi alan kişilerde vücuttaki bakteri düzeyini anlamak için bu teste başvurulur. Böylece bireye uygulanan antibiyotik tedavisinin gidişatı gözlemlenir ve kişinin tedaviye yanıtı takip edilir.
Tam Kan Sayımında PCT Nedir?
Doktorlar tarafından istenen tam kan sayımında PCT olarak geçen test aslında prokalsitoninin kısaltılmış halidir. Bu test kanda bulunan prokalsitonin düzeyini göstermektedir. Prokalsitonin; akciğer, karaciğer ve tiroid bezinde üretilen kalsitonin hormonunun (kan kalsiyum düzeyinden sorumlu olan bir hormon) üretilmesinden sorumlu protein yapılı bir bileşendir.
Prokalsitonin kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırarak enfeksiyon giderici bir işlevi vardır. Bu işlevi sayesinde doktorlar tarafından tam kan sayımlarında kandaki düzeyi değerlendirilerek kişinin vücudundaki bakteriyel enfeksiyon düzeyi değerlendirilir. Çünkü bireyin vücudunda bakteri kaynaklı enfeksiyon artmış ise buna doğru orantılı olarak bu enfeksiyonu önlemek için kandaki PCT değeri de yükselecektir.
Prokalsitonin (PCT) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Kandaki prokalsitonin değerinin doğru yorumlanması bireyin vücudunda enfeksiyon olup olmadığını anlamak için önemli bir rol üstlenir. Prokalsitonin daha çok tiroid bezinde (hormon salgılayan bir bez), daha düşük miktarlarda da karaciğer ve akciğerlerde yapılmaktadır. Protein yapılı bu bileşenin normal şartlarda kandaki miktarı ölçülemeyecek kadar düşüktür.
Eğer prokalsitonin kandaki düzeyi 0 ile 0.05 µg/L arasında bir değer ise kişide enfeksiyon olmadığını göstermektedir. Ancak bazen bu değerin düşük olması bazı olumsuz nedenler nedeni ile gelişebilmektedir. Organ nakli yapılan bir kişinin vücudu nakledilen yeni organı kabul etmez ise kandaki PCT değeri düşebilmektedir. Yine kan prokalsitonin değerinin başka bir düşüş nedeni de ameliyatlardan sonra kişide travma olması olabilir.
PCT 0.3 Normal Mi?
Kan prokalsitonin olması gereken değer aralığı 0 ile 0.05 µg/L’dir. Bu yüzden tam kan sayımında PCT değeri 0,3 µg/L olması normal kabul edilir. Bireyde sepsis (halk arasında kan zehirlenmesi olarak geçer) tablosu gibi ciddi bir bakteriyel enfeksiyonun mevcut olmadığını gösterir.
Yenidoğan PCT Kaç Olmalı?
Yenidoğan kan prokalsitonin değerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesi bebeğin hayatı için önem arz etmektedir. Doğru değerlendirme ile yenidoğanda mevcut enfeksiyonlar tespit edilebilir. Böylece zamanında müdahale ile yenidoğanda ciddi sonuçların oluşması önlenebilir. Yenidoğanda kan PCT değerinin 2 ng/mL altında olması gerekmektedir. Bu değerin üzerinde olması yenidoğanda enfeksiyon olabileceğini düşündürür.
Yenidoğan Sepsis Tedavisi Kaç Gün Sürer?
Yenidoğan sepsis, yenidoğanlarda ölümle sonuçlanabilen ciddi bir tablodur. Hastalık genel olarak bakterinin yenidoğanın kan dolaşımına yayılması ile kendini gösterir. Gelişmiş ülkelerde yenidoğan sepsisi görülme düzeyi, gelişmekte ve gelişmemiş ülkelere nazaran daha düşüktür. Yenidoğan sepsisi için erken doğan bebekler ve düşük doğum ağırlıklı bebekler risk altındadır.
Yenidoğan sepsis belirtileri şunlardır; solunumun aniden durması (apne), kalp hızının normal değerin üzerinde olması, solunuma burun kanadının dahil olması, solunum sayısında azalma, kan basıncında (tansiyon) düşme, vücutta genel kan dolaşımında bozulma, kusma, yumuşak dışkılama, sarılık, besinlere karşı intolerans, vücut ısısında artış, ciltte kırmızı döküntüler. Yenidoğanın doğumundan 72 saat sonra kandaki PCT değerinin 2-2,5 ng/ ml üzerinde olması ciddi enfeksiyon tablosunu göstermektedir.
Tedavide antibiyotik kullanılır. Yenidoğanın tedaviye yanıtı ve laboratuvar değerleri tedavi süresinde önemli bir rol almaktadır. Genel olarak yenidoğan sepsis tedavisi 7-10 gün sürmektedir.
Prokalsitonin (PCT) Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Prokalsitonin sepsis, idrar yolu enfeksiyonu, beyin zarı iltihabı gibi bakteri kaynaklı hastalık durumunda başta tiroid olmak üzere akciğerler ve karaciğerde üretilen protein yapılı bir bileşendir. Temel olarak görevi kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırmaktır. Bu görevi sayesinde kandaki değerine bakılarak vücuttaki bakteriyel enfeksiyonlar hakkında yorum yapılabilir.
Prokalsitonin kan değeri normal şartlar altında ölçülemeyecek kadar düşüktür. Ancak vücutta bakteri varlığında kandaki değeri 2-4 saat içinde hızla artış gösterir. Kanda normal kabul edilen prokalsitonin değeri 0 -0,05 µg/L’dir. Bu değer aralığında olması vücutta enfeksiyon olmadığını gösterir. Ancak kandaki değeri 0,5 ile 2 ng/mL ise kişide bakteriyel enfeksiyon oluşmuş olma olasılığı yüksektir.
Kan prokalsitonin değerinin 2 ile 10 ng/mL arasında olması kişide bakterinin kan dolaşımına yayıldığını yani başka bir ifade ile kişide sepsis (kan zehirlenmesi)olabileceğini gösterir. Bu değerin 10 ng/mL üzerine ulaşması sepsisin ciddi bir düzeyde olduğunu ve kişinin hayatının riskte olduğunu göstermektedir.
PCT testinin uygulanış amacı solunum yolu enfeksiyonunun varlığını tespit etmek ise ve bu amaçla uygulanan test sonucunda kişinin kan prokalsitonin değeri 0,75- 10 µg/L aralığında ise kişinin solunum yollarında bakteriyel enfeksiyonun mevcut olabileceği düşünülür. Ek olarak kandaki değeri 0,25 µg/L olması antibiyotik tedavisine başlanması gerektiği anlamına gelir. Bu değer bazen antibiyotik tedavisinin bırakılması anlamına da gelebilmektedir. Daha açık bir şekilde ifade edilirse kan prokalsitonin değeri 0,5 ila 10+ µg/L veya daha fazla olan sepsis tanısı, halk arasında kan zehirlenmesi, konmuş kişilerde antibiyotik tedavisine başlanır. Tedavi boyunca yapılan takipler sonucu kan PCT değeri 0,25 ila 0,5 µg/L aralığında bir değere düşmesi antibiyotik tedavisinin bırakılabileceği anlamına gelebilir.
Prokalsitonin değeri bazı durumlar ve hastalıkların mevcut olması sonucu yükselir. Bu hastalıklar ve durumlar şunlardır;
- Beyin zarının iltihabi hastalığı (memenjit)
- Genitoüriner sistem enfeksiyonları (idrar yolu enfeksiyonu)
- Alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları
- Böbrek enfeksiyonları
- Tiroit bezinde kötü huylu tümör olması
- Bazı ilaçların kullanılması
Hamilelikte PCT Değeri Kaç Olmalı?
Gebelik döneminde kan prokalsitonin düzeyinin değerlendirilmesi önemlidir. Vücutta enfeksiyon varlığını tespit etmede kandaki prokalsitonin düzeyi önemli bir rol oynamaktadır. Normal şartlarda prolaktinin kandaki düzeyi ölçülemeyecek kadar düşüktür. Hamile bir birey için normal kabul edilen aralık 0 ile 0.05 µg/L’dir. Bu aralığın üzerindeki değerler gebe bireyde enfeksiyon varlığını düşündürebilir. Ancak tek başına enfeksiyon tanısı koymak için yeterli değildir.
PCT 0.29 Normal Mi?
Enfeksiyonun olmadığı durumlarda prokalsitonin bileşeninin kandaki değeri yok denecek kadar düşüktür. Doktorlar tarafından kabul edilen normal değer 0 ile 0.05 µg/L aralığında kabul edilmektedir. Bu yüzden kandaki değerinin 0,29 µg/L olması bireyin kanındaki prokalsitonin değerinin normalden fazla olduğu anlamına gelir.
Kandaki düzeyinin yükselmesi bireyde bakteriyel enfeksiyon varlığını düşündürebilir. Ancak bakteri kaynaklı enfeksiyon tanısı konması için bu veri tek başına yeterli değildir. Bu testin yanında kandaki beyaz hücre sayısı ve CRP değerleri de dikkate alınarak karar verilir. Ayrıca kişinin vücut ısısının yükselmesi gibi bulgularda değerlendirmeye katılarak kişide enfeksiyon olup olmadığını gösterir.
PCT 0.28 Normal Mi?
Prokalsitonin bileşeninin kanda olması gereken düzeyi 0 ile 0.05 µg/L olduğu için kandaki prokalsitonin değerinin 0,28 µg/L olması normalin üzerinde olduğunu gösterir. Ancak bu değerden yola çıkılarak enfeksiyon kaynaklı bir rahatsızlığın olduğunun söylenmesi doğru değildir.
Bakteriyel enfeksiyonun olduğunu tespit etmek için bu test ile birlikte başka kan değerleri de değerlendirilmelidir. Bunun için özellikle kan CRP düzeyi ve kandaki beyaz hücre sayısı değerlendirilmesi gereken önemli testlerdendir.
PCT 0.31 Normal Mi?
Prokalsitonin düzeyinin 0,31 µg/L olması normal bir sonuç değildir. Çünkü normal kabul edilen aralık 0- 0.05 µg/L’dir. Prokalsitonin değerinin yüksek olması vücutta bakteri kaynaklı bir enfeksiyonun varlığını gösterebilmektedir.
Prokalsitonin (PCT) Kaç Olmalı?
Prokalsitonin, enfeksiyon durumunda kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırmak için üretilen, protein yapılı bir bileşendir. Normal şartlarda, enfeksiyonun olmadığı bir bireyde kandaki düzeyi yok denecek kadar azdır. Prokalsitonin için normal kabul edilen düzey 0 ile 0.05 µg/L aralığında olmasıdır.
PCT Kaç Olursa Tehlikeli?
Vücutta bakteri kaynaklı enfeksiyonun olmadığı sağlıklı bireylerde kan prokalsitonin değeri ölçülemeyecek kadar düşüktür. Genelde kabul edilen normal aralık 0 ile 0.05 µg/L’dir. Eğer kandaki düzeyi 0,5 ile 2 ng/mL arasında ise bireyde bakteri kaynaklı bir enfeksiyon varlığından şüphelenilir. Bu değer aralığı çok tehlikeli değildir. Enfeksiyon genellikle 10 günlük bir antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınmaktadır.
Prokalsitonin kan değerinin 2 ile 10 ng/mL değerleri arasında olması tehlikelidir ve ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu değer bakterinin genel kan dolaşımına yayıldığı yönünde şüphe uyandırabilir. Kandaki değer 10 ng/mL ve üzerine ulaşmış olması şiddetli sepsis anlamına gelmektedir. Yani enfeksiyon kan dolaşımında yaygın bir şekilde yayılmış demektir. Bu değerin görülmesi ciddi sonuçlar doğurabileceği için tehlikelidir.
PCT Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Kandaki prokalsitonin düzeyinin yüksek olması bakteriyel enfeksiyon olduğunu düşündürür. Bu amaçla antibiyotik tedavisine başlanır. Tedavi genellikle 7 ila 10 güz arasında sürmekle birlikte çoğunlukla 10 gün uygulanır. Tedavi boyunca düzenli kan testleri yapılarak prokalsitonin değeri değerlendirilir. Eğer tedavi sürecinde kan PCT değeri düşmüş ise birey antibiyotik tedavisine olumlu yanıt veriyor demektir.
PCT Testi Neden Yapılır?
Prokalsitonin; tiroid bezi, akciğerler ve karaciğerde üretilen ve kalsitonin hormonunun yapımında aktif rol alan protein yapılı bir bileşendir. Bu bileşenin önemli fonksiyonu kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırmaktır. Basit bir ifade ile kanda ne kadar bakteri var ise bu bakterilerin vücuttan uzaklaştırılması için kanda prokalsitonin düzeyi artacaktır. Prokalsitonin bileşeninin bu fonksiyonu sayesinde enfeksiyon hastalıklarının varlığı tespit edilebilmektedir.
Genel anlamı ile bu test şu nedenlerden dolayı uygulanmaktadır;
- Kişide beyin zarının iltihabi hastalığına (menejit) dair şüphe var ise,
- Böbrek enfeksiyonu şüphesi olduğu durumlarda,
- Bireyde idrar yolu enfeksiyonu olduğu düşünülüyor ise,
- Sepsis (bakterinin tüm kana yayılması) varlığından şüpheleniliyor ise veya sepsis tablosunun seyrini takip etmek amacı ile,
- Bireyin uygulanan antibiyotik tedavisine yanıtını takip etmek için bu test uygulanır.
PCT Değerine Ne Zaman Bakılır?
Genel olarak kişide enfeksiyon varlığından şüphe ediliyor ise veya kişide enfeksiyon belirtileri mevcut ise kan prokalsitonin değerine bakılır. Kişinin vücut ısısının yükseldiği, üşüme ve titreme gibi bulguların gözlemlenmesi durumunda kan prokalsitonin değerine bakılır.
Bakteriyel bir enfeksiyon tanısı konmuş ve tedavi amaçlı antibiyotik kullanan bireylerde tedavi boyunca düzenli olarak kan prokalsitonin düzeyi takip edilir. 10 günlük antibiyotik tedavisi boyunca bireyin kandaki prokalsitonin değeri normal sınıra düşene kadar test yapılır.
PCT Değerine Neden Bakılır
Prokalsitonin vücutta üretilen, protein yapılı bir bileşendir, Daha çok tiroid bezinde, daha az olmak ile birlikte akciğerler ve karaciğerde yapımı gerçekleşmektedir. Bu bileşenin işlevi, kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırmak ve oluşmasını önlemektir.
Bireyde enfeksiyon var ise ve buna bağlı kanda bakteri düzeyi yükselmiş ise prokalsitonin değeri de yükselir. Çünkü kanda artmış olan bakterileri uzaklaştırmak için vücut prokalsitonin üretir. Bu mekanizma sayesinde doktorlar, bireyde bakteri kaynaklı enfeksiyon teşhisi yapabilmetedir. Eğer enfeksiyon mevcut ise enfeksiyonun şiddet düzeyi hakkında veri elde etmede yardımcı olmaktadır.
Diğer bir kullanım nedeni de uygulanan antibiyotik tedavisine bireyin yanıtını gözlemlemektir. Herhangi bir bakteri kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Genelde 10 gün süren bu tedavi boyunca bireyin prokalsitonin değerine bakılarak ilacın işe yarayıp yaramadığı değerlendirilir.
PCT Testi Hangi Hastalıkların Teşhisi İçin Yapılır?
PCT testi bakteri kaynaklı enfeksiyonların teşhisi için önemli bir rol üstlenir. Bu enfeksiyon hastalıkları şunlardır;
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Böbrek enfeksiyonları
- Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları
- Beyin zarının iltihabi hastalığı olan menenjit
- Bakterinin genel kan dolaşımına yayıldığı sepsis (halk dilinde kan zehirlenmesi) tablosu
PCT Testi İle Birlikte Hangi Testler İstenir?
Prokalsitonin değeri, vücutta bakteri kaynaklı enfeksiyonun tespit edilmesinde kullanılan önemli bir veridir. Çünkü prokalsitonin kanda bulunan bakterileri vücuttan uzaklaştırma işlevi görür. Kanda bakteri düzeyi ne kadar yüksek ise bu yapının kandaki değeri de yükselecektir. Ancak bu test tek başına bakteri kaynaklı enfeksiyon tanısının konması için yeterli değildir.
PCT testi ile birlikte istenen ve vücutta enfeksiyon varlığını göstermede rol alan önemli bir kan testi beyaz kan hücrelerinin (lökosit) sayımıdır. Beyaz kan hücreleri, tıpkı prokalsitonin gibi vücutta zararlı bir mikroorganizma olduğu zaman bu istenmeyen canlıları vücuttan uzaklaştırmak için çaba gösterir. Diğer uygulanan testler CRP ve bakteri kültürünün alınmasıdır. Bakteri kültürü, vücutta bakteri varlığını ve var olan bakterinin türü hakkında bilgi sağlar.
Gebelikte Kan Sayımında Nelere Bakılır?
Hamilelik döneminde düzenli olarak kan sayımı yapılması anne ve bebek sağlığı için önemlidir. Bu amaçla anneden düzenli olarak kan alınır ve bazı değerlere bakılarak annenin sağlık düzeyi değerlendirilir. Gebe bir bireyde kan sayımında bakılan değerler şunlardır;
Alyuvar adı verilen kırmızı kan hücrelerinin boyutunu belirlemek için alyuvar (kırmızı kan hücresi) ortalama hacmine bakılır. Bu değerler ile gebelik döneminde önemli bir problem olan anemi (kansızlık) durumu ve kansızlık mevcut ise kansızlığın neden kaynaklandığı hakkında bilgi edinilmesini sağlar. RDW; kırmızı kan hücrelerinin kanda dağılım genişliği hakkında bilgi verir. MCH; kırmızı kan hücrelerinin hacminin ortalama değerini gösterir. MCHC; kırmızı kan hücrelerinin yapısında bulunan hemoglobin adı verilen yapının konsantrasyonunu gösterir.
Enfeksiyon varlığı durumunda önemli bir veri olan beyaz kan hücrelerinin kandaki miktarını değerlendirmek için WBC değerine bakılır.
Kanda bulunan en küçük hücre olan ve kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanama durumlarında önemli bir işlevi olan trombosit, gebelik döneminde kan sayımında bakılan değerler arasındadır. Bu amaçla kan MPV yani kandaki ortalama trombosit düzeyi ve trombositin kandaki dağılım genişliğini gösteren PDW değerlerine bakılır.
